Heddiw, nid Yfory: Senedd Ieuenctid y Deyrnas Unedig

Evie yn traddodi ei haraith yn Nhŷ’r Cyffredin yn ystod Eisteddiad Blynyddol Senedd Ieuenctid y DU

Sawl gwaith y mae rhywun wedi dweud wrthych chi mai pobl ifanc yw’r dyfodol, mai ni, y genhedlaeth nesaf, fydd yn penderfynu’r cyfnod nesaf ac mai ni, yr ieuenctid, yw’r llwybr i’r hyn sydd o’n blaenau?

Mae Senedd Ieuenctid y DU yn llwyr ymwrthod â’r datganiad hwn. Yn rhy aml o lawer, cawn ein disgrifio fel y newid esblygiadol sydd ar ddod ond sy’n amlwg yn methu â chyfrannu tan y “dyfodol” hwnnw.

Mae ein maniffesto newydd, sy’n dwyn yr enw Llunio ein Dyfodol: Heddiw nid Yfory yn neges glir i’r llywodraeth. Os ni yw eich dyfodol, buddsoddwch ynom ni heddiw a byddwch yn elwa yfory.

Adleisiwyd y neges hon ar draws Tŷ’r Cyffredin yn ystod Sesiwn Flynyddol y Senedd Ieuenctid yn ddiweddar lle siaradodd Aelodau o’r Senedd Ieuenctid o bob cwr o’r DU ar y pum dadl a nodwyd fel y rhai pwysicaf.

Siaradais yn y siambr honno am yr angen am raglen gynhwysfawr o lythrennedd gwleidyddol gan ddweud nad yw democratiaeth yn gweithredu ar ddifaterwch, ac yn hytrach mae’n ffynnu drwy ymwybyddiaeth, cyfranogiad a grymuso.

Araith angerddol Evie ar lythrennedd gwleidyddol yn Nhŷ’r Cyffredin yn ystod Eisteddiad Blynyddol Senedd Ieuenctid y DU 2025

Yn ystod y cyfnod hwn o wrthdaro cynyddol, gelyniaeth wleidyddol ac ansicrwydd mawr, dylai rhaglen fel y Senedd Ieuenctid y mae ei haelodau yn darparu cynrychiolaeth flaenllaw i fwyafrif o bobl ifanc fod yn rhyddhad.

Un o’r prif drafodaethau sy’n cael cryn sylw gan y Senedd Ieuenctid yw gostwng yr oedran pleidleisio i 16 yn y DU; dyma drafodaeth sy’n hollti barn i ddweud y lleiaf.

Mae pobl ifanc eisoes yn cael dweud eu dweud ar bwy i’w ethol i Seneddau Cymru a’r Alban yn ogystal â’u cynghorau lleol, ond nid ydynt yn cael dweud eu dweud ar bwy i’w ethol i San Steffan.

Wrth gael barn fy etholwyr dywedon nhw fod ‘polisïau yn cael eu llunio sy’n effeithio arnom ni – fel pobl ifanc, dylem ni gael dweud ein dweud am ein dyfodol a’n bywydau’.

Ond, dywedodd gwrthwynebydd, ’18 ddylai fod yr oedran safonol ar gyfer pleidleisio, yn seiliedig ar aeddfedrwydd, bod yn agored i ddylanwad a diffyg gwybodaeth gyhoeddus yn gyffredinol’.

Mae adroddiad a gyhoeddwyd gan y Gymdeithas Diwygio Etholiadol yn nodi bod ‘perygl gwirioneddol y bydd pobl ifanc 18 oed nad ydynt yn pleidleisio heddiw yn dewis peidio â phleidleisio pan fyddant yn 50 oed hefyd’.

Gyda gwahanol farn ar y mater, ai mwy o eglurder a dealltwriaeth yw’r allwedd i ymestyn yr oedran pleidleisio, neu a fydd y DU yn gwrthod dilyn trefn Cymru a’r Alban?

Erthygl gan
Evie Somers

Ennill Y Frwydr Yn Erbyn Cam-drin Domestig

Fy enw i yw Toby, a fi yw’r Swyddog Arweiniol ar gyfer yr ymgyrch Codi Llais yn Erbyn Trais. Nod yr ymgyrch hon, a grëwyd gan bobl ifanc Cyngor Ieuenctid Sir Gaerfyrddin, yw codi ymwybyddiaeth o gam-drin domestig. Hyd yn hyn, mi ydym wedi cael nifer o gyfarfodydd, a sesiynau hyfforddi sy’n cynnwys trafodaethau gyda chydlynydd Partneriaeth Trais yn Erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol, Heddlu Dyfed Powys, cydlynydd prosiect CC Catrin Rees a chydlynydd Ysgolion Iechyd. Mae’r trafodaethau hyn rhwng ein haelodau o ymgyrch Codi Llais yn Erbyn Trais, a llawer o weithwyr proffesiynol, wedi’n harfogi i ddwyn achos yn erbyn cam-drin domestig.

Ein prif brosiect fel rhan o ymgyrch Codi Llais yn Erbyn Trais yw ein Drama Docu. Penderfynodd ein haelodau greu DocuDrama yn edrych ar gamau’r hyn sy’n digwydd ar ôl i chi riportio cam-drin domestig.

Roeddem yn teimlo bod hyn yn bwysig i ni gan fod pawb yn canolbwyntio ar riportio cam-drin domestig mewn gwirionedd, tra mai anaml y sonnir am y canlyniad. Mae hyn yn achosi i bobl deimlo na allant riportio unrhyw beth gan fod peidio â gwybod beth fydd yn digwydd wedyn yn frawychus.

I gwblhau’r Drama Docu hon, aethom i gyd i hyfforddiant mewn ffilmio a sain gan Sharon o ‘Curious Ostrich’, sydd hefyd yn gyfarwyddwr y prosiect hwn. Cawsom gyfarfodydd i greu sgriptiau am y digwyddiadau ar ôl adrodd am gam-drin domestig, casglwyd y wybodaeth hon trwy siarad â Heddlu Dyfed Powys, Carmdas, a gwasanaethau eraill.

Rwyf wedi bod yn falch fel swyddog arweiniol yr ymgyrch hon oherwydd roedd y prosiect yn seiliedig ar y gyfraith newydd yn nodi bod gweld cam-drin domestig yn eich gwneud yn ddioddefwr cam-drin domestig.

Does dim rhaid i chi ei brofi. Rwy’n teimlo bod hyn yn bwysig i’w hyrwyddo yn y prosiect hwn er mwyn helpu i godi ymwybyddiaeth o effeithiau bod yn dyst i gam-drin domestig i ddefnyddio’u llais a sefyll i fyny yn erbyn cam-drin domestig a gwneud riportio cam-drin domestig ychydig yn haws.

Mae wedi bod yn brofiad anhygoel gweithio gyda phobl ifanc mor dalentog sydd mor angerddol am y prosiect hwn, mae’r holl bobl ifanc a gymerodd ran wedi fy ysbrydoli i a phawb arall a gymerodd ran i greu gwaith anhygoel i ennill y frwydr yn erbyn Cam-drin Domestig.

Erthygl Gan
Toby

Gwneud Gwahaniaeth Gyda’n Gilydd… Cynrychiolydd Cymru Ifanc Sir Gâr

Helo, Kai ydw i a fi yw cynrychiolydd Cymru Ifanc ar Gyngor Ieuenctid Sir Gaerfyrddin. Dros y flwyddyn ddiwethaf mae Cymru Ifanc wedi gwneud gwaith anhygoel, a bydd yr Erthygl yma yn rhannu’r cyfan gyda chi.

Beth yw Cymru Ifanc?

Mae Cymru Ifanc yn sefydliad o dan ymbarél Plant yng Nghymru, gyda’r prif ffocws ar Erthygl 12 o CCUHP. Mae Cymru Ifanc yn caniatáu i bob plentyn a pherson ifanc rhwng 11 a 25 oed i fod yn rhan o fyrddau a fforymau i sicrhau bod eu lleisiau’n cael eu clywed. Rydym yn gweithio’n agos gyda Llywodraeth Cymru ar lawer o’n prosiectau ac mae gennym hefyd gysylltiadau agos â’r Chomisiynydd Plant Cymru a’i thîm.

Byrddau & Fforymau

Mae Cymru Ifanc yn cynnwys nifer o fyrddau a fforymau, pob un â ffocws penodol ar bwnc, a rhai o’r byrddau a’r fforymau yw:
★ Cenedlaethol Ieuenctid Rhanddeiliaid
★ Bwrdd LGBTQIA+ Cenedlaethol
★ Bwrdd Gofalwyr Ifanc
★ Y banel cyngor Gwellhad Cynllun cyllideb
★ Bwrdd Pleidleisio Democratiaeth

Bwrdd LGBTQIA+ Cenedlaethol

Ar hyn o bryd rwy’n cadeirio’r Bwrdd LGBTQIA+ Cenedlaethol, gyda’r prif y nod i godi ymwybyddiaeth a chynyddu addysg o amgylch y Gymuned LGBTQIA+. Rydym ar hyn o bryd yn gweithio ar ddogfen i’w hanfon at Lywodraeth y DU i ddangos ein straeon iddynt, yn ogystal â gweithio gyda Llywodraeth Cymru ar Gynllun Gweithredu LGBTQ+ Cymru.

Cenedlaethol Ieuenctid Rhanddeiliaid

Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf mae’r Rhanddeiliaid Ieuenctid Cenedlaethol wedi bod gweithio’n galed mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru ar y Strategaeth Iechyd Meddwl.

Bwrdd Gofalwyr Ifanc

Yn y Bwrdd Gofalwyr Ifanc rydym ar hyn o bryd yn gweithio ar wella cymorth i Ofalwyr Ifanc, gan weithio’n agos gyda Llywodraeth Cymru i geisio dod o hyd i ffyrdd y gall Gofalwyr Ifanc gael eu cefnogi a’u cydnabod yn fwy o fewn cymdeithas.

Gwelliant y Banel Cynghorol Cynllun Gyllideb

Mae cynllun gwella’r gyllideb yn ddogfen gan y llywodraeth yr ydym ni fel panel yn anelu at wneud pobl ifanc yn gyfeillgar. Rydym yn gwneud hyn gyda Llywodraeth Cymru drwy wneud animeiddiad dwyieithog ar ffurf gêm fideo, sy’n crynhoi’r ddogfen swyddogol. Rydyn ar hyn y bryd yn y broses o recordio’r trosleisio ar gyfer yr animeiddiad.

Bwrdd Pleidleisio Democratiaeth

Mae hwn yn grŵp newydd sydd wedi ei sefydlu i annog pobl ifanc i bleidleisio. Rydym ar hyn o bryd yn gweithio ar ymgyrch i sicrhau y bydd pobl ifanc yn cael eu haddysgu am bleidleisio ac yn pleidleisio pan roddir y cyfle iddynt.

Y Banel Gynghorol Dros y Llyfr 30ain Penblwydd

Mae’r prosiect hwn i ddathlu 30 mlynedd o Plant yng Nghymru, nod y llyfr yw addysgu pobl ifanc am eu hawliau a hanes Plant yng Nghymru. Ar hyn o bryd rydym yn gweithio gyda thîm o ddarlunwyr i ddylunio’r llyfr.

Gŵyl Cymru Ifanc 2023

Cynhaliwyd Gŵyl Cymru Ifanc 2023 ar 18 Tachwedd ym Mhrifysgol Abertawe. Yn ystod yr ŵyl cafwyd llawer o drafodaethau bord gron lle cafodd hyd at 15 o bobl ifanc gyfle i rannu eu barn a’u barn gyda gweinidogion, y comisiynydd plant, a swyddogion y llywodraeth. Roedd yr ŵyl yn ddathliad llawen wrth iddi nodi 30 mlynedd o Blant yng Nghymru.

Preswylfeydd

Mae gan Cymru Ifanc 4 sesiwn breswyl y flwyddyn sy’n cael eu cynnal ledled Cymru, mae’r cyrsiau preswyl yn para 3 diwrnod ac yn rhoi cyfle i bob gwirfoddolwr gymdeithasu trwy hwyl gweithgareddau, a rhannu eu golygfeydd a barn mewn cyfarfodydd.

Erthygl gan
Kai

Myfyrio ar ein Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol Llwyddiannus yn 2023

Ar 28 Mehefin 2023, cynhaliodd Cyngor Ieuenctid Sir Gaerfyrddin ei Gyfarfod Cyffredinol Blynyddol yn 2023 yn y Siambrau yn Neuadd y Sir. Fel Cadeirydd y Cyngor, roedd yn bleser gennyf gadeirio’r cyfarfod a rhannu’r uchafbwyntiau a’r llwyddiannau roeddem wedi’u cyflawni dros y flwyddyn ddiwethaf. Roedd y Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol eleni yn gyfarfod arbennig inni gan ein bod yn dathlu ein pen-blwydd yn ugain oed fel Cyngor Ieuenctid Sir Gaerfyrddin. Ers sefydlu’r cyngor yn 2003 mae wedi gwneud cynnydd sylweddol dros y ddau ddegawd diwethaf, ac felly roedd cydnabod hyn mor bwysig.

Myfyrio ar ein Cynnydd

Wrth gyflawni’r flwyddyn lawn gyntaf ar ôl y cyfyngiadau symud, rhoddais ystyriaeth i’r modd roeddem wedi meithrin ymdeimlad newydd o waith tîm a chydweithio, a helpodd o ran cynyddu lleisiau’r bobl ifanc ledled y sir. Mae’r sgiliau hyn roeddem wedi’u hennill ar deithiau preswyl yn ein galluogi ymhellach i ddibynnu ar ein gilydd, i gefnogi ein gilydd, ac i ddathlu llwyddiannau ein gilydd, gan gryfhau’r undod o fewn ein cyngor. Gan weithio gyda’r tîm cyfranogi ar lefel leol a chenedlaethol, dywedais sut roedd hi’n anrhydedd gweld ein prosiectau a ddechreuodd yn ystod y cyfyngiadau symud yn cael eu cwblhau.

Ar ben hynny, mynegais fy mraint o weithio gyda grŵp mor dalentog ac amrywiol o unigolion sydd wedi rhoi eu hamser, eu hegni a’u harbenigedd i’n cyngor a’n cymuned dros y flwyddyn ddiwethaf.

Dathlu ein Gwaith

Roedd ein hagenda ar gyfer y noson yn llawn eitemau cyffrous a oedd yn arddangos ein gwaith caled a’n hymroddiad. Gwnaethom gyflwyno casgliad o’n holl brosiectau, diweddariadau gan ein haelodau, a seremoni wobrwyo. Rhoddodd hyn gyfle inni drafod a myfyrio ar y cynnydd roeddem wedi’i wneud yn ein gwahanol is-grwpiau, megis ein prosiect diweddaraf “Codi llais yn erbyn trais”, yn ogystal â phrosiectau gyda sefydliadau partner fel Seneddau Ieuenctid.

Edrych tua’r Dyfodol

Fel y Cadeirydd, cyflwynais ein cynlluniau ar gyfer y dyfodol, sy’n cynnwys Sesiwn Hyfforddi Llysgenhadon Hawliau Plant mewn cydweithrediad â thîm Comisiynydd Plant Cymru. Hefyd cyhoeddais gynlluniau ar gyfer ein cynhadledd arfaethedig sy’n canolbwyntio ar hawliau plant, a hynny i ddathlu ein pen-blwydd yn ugain oed. Yn ogystal, rhoddais gipolwg ar ein gwaith ymgynghori lleol cyntaf sy’n ceisio deall y materion pwysig sy’n wynebu pobl ifanc yn ein sir, a mynd i’r afael â’r materion hynny. Mae dyfodol y cyngor yn edrych yr un mor gyffrous â’r gorffennol, ac ni allaf aros i weld beth arall sydd ar y gweill inni yn y dyfodol.

Gwobrau a Chydnabyddiaeth

Bu’r Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol hefyd yn llwyfan i anrhydeddu’r unigolion sydd wedi gwneud cyfraniadau sylweddol i’n Cyngor Ieuenctid. Gwnaethom gyflwyno gwobrau ar gyfer hyfforddiant yGofrestr Amddiffyn Plant, Datblygu Animeiddiad Hyfforddi Bwrdd Diogelu Canolbarth a Gorllewin Cymru, yn ogystal â chydnabod ein cyn-aelodau. Mae ein cadeiryddion a’n haelodau blaenorol wedi bod yn rhan ganolog o lais y bobl ifanc ar draws y sir, gan ddylanwadu ar benderfyniadau allweddol a wnaed gan oedolion a chyfrannu cymaint at ein Cyngor Ieuenctid. Rydym yn teimlo y dylid canmol eu holl amser yn gwirfoddoli, er mwyn eu hatgoffa bod yr hyn a gyflawnwyd ganddynt yn cael ei werthfawrogi’n fawr, ac y dylent fod yn falch o’u hymrwymiad a’u hymroddiad.

I gloi’r noson

I gloi’r CCB, cyflwynodd Arweinydd Cyngor Sir Caerfyrddin, y Cynghorydd Darren Price ei araith gloi, gan dynnu sylw at bwysigrwydd ymgysylltu â phobl ifanc a’r effaith gadarnhaol a gawn ar y gymuned. Wrth inni edrych tuag at y dyfodol, rydym yn parhau i fod yn frwdfrydig ac yn ymrwymedig i wneud gwahaniaeth ym mywydau plant a phobl ifanc yn Sir Gaerfyrddin.

Yn dilyn hyn, darparwyd bwffe bach inni, a roddodd gyfle inni ddod i adnabod aelodau’r cabinet a chynrychiolwyr y Cyngor Sir yn well. Cawsom ein canmol am sut y bu ein Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol yn llwyddiant ysgubol, ac rydym yn gobeithio parhau i baratoi’r ffordd ar gyfer llais pobl ifanc ledled y sir, gan ddarparu dyfodol mwy disglair a chynhwysol i bob person ifanc.

Gan Lucas Palenek

Chi wedi cael y swydd… Fy mhrofiad o fod ar Banel Cyfweld!

Cefais wybod am y cyfweliadau i staff ar gyfer swydd y Gweithiwr Cymorth Cyfranogiad drwy Gyngor Ieuenctid Sir Gaerfyrddin a phenderfynais y byddwn yn hoffi bod yn rhan o’r broses. Gofynnais am fod yn rhan o’r panel cyfweld a chefais wahoddiad i swyddfeydd Rhydaman lle’r oedd y cyfweliadau’n mynd i gael eu cynnal. Roeddwn yn llawn cyffro i gael cyfle mor wych yn ogystal ag ychydig yn nerfus gan nad ydw i erioed wedi gwneud rhywbeth fel hyn o’r blaen.

Meddyliais am ychydig o gwestiynau ac yna dewisais pa gwestiynau oedd fwyaf addas ar gyfer y cyfweliad a’r rôl hon. Yn ystod y cyfweliad, fe wnes i nodiadau ar bawb a gafodd gyfweliad i wneud yn siŵr eu bod yn berffaith ar gyfer y rôl hon.

Y peth gorau am fod yn rhan o’r cyfweliad hwn yw’r profiad rwyf wedi’i gael. Mae cyfweliadau yn ffactor pwysig iawn mewn bywyd; fodd bynnag, nid ydym yn cael ein haddysgu am gyfweliadau a’r broses gyfweld mewn ysgolion. Dylai hyn fod yn rhywbeth sy’n cael ei ddysgu yn yr ysgol gan y dylai pawb allu cael y cyfle i wneud hyn. Rwyf bellach yn barod i gael cyfweliad yn y dyfodol gan fy mod yn gwybod sut beth yw’r broses gyfweld ac rwyf hefyd yn gallu cyfweld â phobl eraill a allai fy helpu yn y dyfodol.

Ar gyfer y cyfweliad hwn, fe wnes i baratoi trwy gyfarwyddo â’r swydd a’r rhinweddau sydd eu hangen ar gyfer y swydd hon a gwnes i nodiadau am yr hyn y dylwn chwilio amdano wrth gyfweld.

Y cyngor y byddwn yn ei roi i bobl ifanc sy’n cyfweld ag eraill am swydd yw bod yn barod a bod yn hyderus. Bydd angen i chi ddysgu am y swydd rydych chi’n cyfweld ar ei chyfer yn ogystal â gwneud rhai nodiadau ar beth yw’r pethau pwysicaf rydych chi’n chwilio amdanyn nhw yn ystod y cyfweliad. Mae bod yn barod hefyd yn bwysig i berson ifanc sy’n paratoi i gael ei gyfweld.

Roedd yn llawer anoddach cyfweld drwy Teams gan nad yw’r un profiad â chyfweliad arferol mewn gwirionedd. Mae’n llawer anoddach gweld beth yw natur y person mewn gwirionedd a pha mor hyderus ydyw wrth siarad o flaen pobl o dan bwysau.

Cefais fy nghynnwys yn y broses gyfweld gyfan. Ar ôl y cyfweliadau, edrychais dros unrhyw nodiadau yr oeddwn wedi’u gwneud yn ystod y cyfweliadau a dewis pa berson oedd fwyaf addas ar gyfer y rôl hon.

Roeddwn i eisiau bod yn rhan o’r broses gyfweld gan fy mod am gael rhywfaint o brofiad o gyfweliadau yn ogystal â gweld sut beth yw cyfweliad. Roedd bod yn rhan o’r panel cyfweld yn ddiddorol iawn ac yn ddefnyddiol ar gyfer y dyfodol a byddwn yn argymell unrhyw un sy’n cael y cyfle i wneud hyn.

Erthygl a ysgrifennwyd gan
Olivia